700 gezichten, 1 stad – dit is Enschede 

Fotografen Annabel Jeuring en Niki Kits geven Enschede letterlijk een gezicht  

Hoe vat je een stad in beeld? Voor fotografen Annabel Jeuring en Niki Kits is het antwoord glashelder: via de mensen die er wonen. Voor Enschede700 werken zij aan het kunstproject Dit is Enschede, 700 levens, 1 stad. Ze portretteren 700 Enschedeërs – jong en oud, uit álle wijken – en brengen daarmee een kleurrijke ode aan de stad. “We laten het Enschede van nú zien. Maar iedereen neemt herinneringen mee. Het wordt een collectief geheugen in beeld.” 

Een idee dat vanzelf op z’n plek viel 

De twee fotografen kennen elkaar van de AKI. Jarenlang liep de wens om samen iets te maken met hen mee, maar het leven kwam ertussen. Tot de oproep voor Enschede700 langskwam. “Toen dacht ik: dit is het moment,” vertelt Annabel. “En toen ik Niki belde en vroeg: ‘Wat zou jij tof vinden om te doen?’, zei zij meteen: ‘700 portretten!’ Zonder dat ik iets had gezegd. Het was letterlijk 1 plus 1 is 700.” 

Wat volgde was een ambitieus plan voor een boek, een tentoonstelling en een postercampagne. “Mensen zeiden: ‘Jullie zijn gek!’ Maar dat zijn we wel vaker,” lacht Niki. “Als we een idee hebben, dan gáán we gewoon. En dit project – dit was het perfecte moment om het samen te doen.” 

Iedereen is welkom 

Vanaf het begin stond vast dat het geen project over ‘bekende gezichten’ zou worden. Integendeel. “Iedereen heeft een bijzonder verhaal,” zegt Niki. “Juist de mensen die je normaal niet op een podium ziet, wilden we zichtbaar maken.” 

Mensen konden zichzelf aanmelden, flyers werden verspreid, wijkcentra hielpen mee. Het was nog best een puzzel, vertelt Niki: “We werkten met leeftijdscategorieën, en binnen elke categorie wilden we een mix van man, vrouw, jong-oud, verschillende culturen, mensen met een beperking… Het was zoeken naar balans.” “We wilden álle lagen van de stad in beeld brengen,” zegt Annabel. “Van baby tot honderdjarige.” 

Ontmoetingen met impact 

Met zulke aantallen ligt het gevaar van lopende bandwerk op de loer. Maar dat gebeurde geen moment. “Iedere ontmoeting was anders,” vertelt Niki. “Soms ging het snel. Soms bleef iemand wat langer hangen. En soms raakte het je onverwachts.” 

Annabel herinnert zich een vrouw die na het zien van haar portret begon te huilen. “Ze zei: ‘Ik heb sinds de dood van mijn man niet meer gelachen. En nu zie ik mezelf lachen.’ Dat moment vergeet ik nooit meer.” 

Andere bijzondere momenten waren soms juist klein. Zoals de Russische beeldbewerker Eugenia, die tijdens het retoucheren ineens haar eigen postbezorger herkende tussen de portretten. “Dat is zo’n magisch moment,” zegt Niki. “Dat iemand die je dagelijks ziet ineens in een totaal andere context verschijnt. Dan besef je pas hoe klein en verbonden deze stad eigenlijk is.” 

Of de man die vroeg waarom ze ‘de grote namen uit de Enschedese geschiedenis’ niet hadden gefotografeerd. “Toen zei ik: die zie je al overal,” vertelt Annabel. “Wij laten juist het Enschede van nu zien. Jij hebt je huiswerk niet goed gedaan, grapte ik.” 

De sfeer in de studio was bewust warm en open. “We wilden een plek creëren waar mensen zichzelf mochten zijn,” zegt Annabel. “We hebben zelfs iemand gevraagd om de ruimte energetisch te reinigen – gewoon om het gevoel goed te houden. En dat werkte. Het was relaxed, positief, en mensen voelden zich welkom.” 

Een teamproject met liefde gemaakt 

Hoewel Annabel en Niki het fotografische hart vormen van het project, is het team eromheen minstens zo belangrijk. Vormgever Susan Bijen, schrijver Hennie Talens, projectmanager Lia en beeldbewerker Eugenia dragen ieder hun steentje bij. “Het voelt echt als iets wat we sámen maken,” zegt Annabel. “Susan snapt onze stijl zó goed. Wat zij aanlevert is meestal in één keer raak.” 

De shootdagen groeiden uit van 60 naar soms 150 mensen per dag. “Dat was intens, maar het liep verrassend soepel,” zegt Niki. “En we maakten altijd écht contact.” 

Het werk ná de klik 

De echte uitdaging zit in wat daarna komt. “Elke foto moet gekoppeld worden aan naam, leeftijd, wijk. Alles moet kloppen,” vertelt Annabel. “We hebben daar zóveel tijd in gestoken. Het is een berg werk waar je vooraf niet bij stilstaat.” 

Ook de beeldbewerking gebeurt handmatig. “Iedere foto krijgt aandacht. We willen dat het boek straks ritmisch en visueel klopt. Daar zijn we best perfectionistisch in.” 

Een boek als tijdscapsule 

Het resultaat wordt een indrukwekkend boek: 700 pagina’s, elke bladzijde een nieuw gezicht. Naam, leeftijd, wijk erbij. Plus twintig verdiepende verhalen, geschreven in ABN én Twents door Hennie Talens. Een visueel monument voor 2025. 

“Het is een tijdscapsule,” zegt Annabel. “Iets tastbaars wat je over tien jaar nog openslaat. En dan denk je: dit was Enschede, toen.” 

Een feestelijke lancering 

Het boek verschijnt binnenkort en wordt gepresenteerd bij de opening van de tentoonstelling. “We hopen dat iedereen die we hebben geportretteerd ook komt. We gaan voor de best bezochte opening van het jaar!”, zegt Niki. 

En ja, het boek móet je eigenlijk gewoon hebben. “Want grote kans dat jij of iemand die je kent er in staat,” lacht Annabel. “Of je postbezorger. Of je buurvrouw. Of die man die altijd op het bankje bij het winkelcentrum zit. Echt waar, het boek is als de Enschedeër-variant van Where’s Waldo?” 

Het boek Dit is Enschede, 700 gezichten, 1 stad is straks te koop voor €29,95 via www.ikbenenschede.nl, bij de Museumfabriek en enkele lokale winkels. Via de website start binnenkort ook de pre-order. En wie weet… kun jij straks zeggen: “Kijk, daar sta ik!” 

Wat blijft er hangen? 

Wat hopen ze dat bezoekers straks voelen, als ze het boek openslaan of de posters in de stad zien? “Herkenning,” zegt Annabel. “Dat je denkt: hé, daar woon ik naast. Of: die lijkt op mijn oma. Of zelfs: daar ben ik zelf.” 

En over tien jaar? “Dan hoop ik dat we trots zijn,” zegt Niki. “Dat we denken: dat hebben we toch maar mooi geflikt. En dat we er dan nog een beetje jong uitzagen.” 

Dit is een interview uit de Huis aan Huis Enschede700 special van 14 mei 2025.