Een muzikale ode aan Enschede. Hoe drie makers de ziel van de stad vangen in een raptrack 

Een stad die 700 jaar bestaat, verdient meer dan een feestje. Het verdient een verhaal. Of beter gezegd: een track. Voor het jubileumjaar Enschede700 maakten drie makers – rapper Robin Kwakman en producers Tom Hoesstee en Wouter Hulsbergen – samen een rap die voelt als een ode, klinkt als een feestje, en landt als een monument. Wat begon als een persoonlijk idee, groeide uit tot een stadsbreed project vol creativiteit, samenwerking en liefde voor Enschede. 

Een ontmoeting over generaties heen 

Het klinkt als een sterk verhaal, maar het is echt gebeurd: Wouter Hulsbergen, toen vijftien jaar oud, vroeg op een festival om een foto met DJ Tom Hoesstee. Tien jaar later liep hij stage bij diezelfde Tom. “We kenden elkaar dus al, maar dan heel anders,” vertelt Wouter lachend. “En nu werken we als gelijken samen aan een officiële track voor Enschede700. Dat voelt bizar – maar ook logisch.” 

Rapper Robin Kwakman vormt het creatieve hart van het project. Hij is vader, communicatieadviseur én gepassioneerd hiphopliefhebber. “Ik wilde iets maken wat niet over míj gaat, maar over óns. Over Enschede. Een nummer waarin de stad zichzelf herkent. En niet alleen de stad van nu – ook die van vroeger en die van straks.” 

Tom komt oorspronkelijk uit de elektronische hoek. Hij toerde jarenlang als DJ, maar bouwde zijn carrière verder uit als componist voor films, reclames en festivals. “De laatste jaren werk ik veel met hybride stijlen,” zegt hij. “Elektronisch, klassiek, urban – ik probeer die werelden te mengen tot iets nieuws.” Voor Enscheday bracht hij die ervaring samen met Wouter, zijn oud stagiair – en inmiddels volwaardig co-producer. 

Wouter: “Ik ben nog jong in het vak, maar werk ondertussen een aantal jaren zelfstandig als producer. De samenwerking met Tom én met Robin is voor mij heel leerzaam – en inspirerend. Ik vind het te gek om aan iets te werken dat niet alleen muzikaal sterk is, maar ook betekenisvol voor de stad waar ik mij thuis voel.” 

Van cassettebandje tot city anthem 

Robin groeide op met cassettebandjes, mixtapes en sprookjesverhalen op vinyl waarop hij zijn eerste scratches maakte. Als DJ Kwakman draaide hij op lokale hiphopfeesten van Collin Vaneker en in poppodium Atak. De liefde voor muziek bleef, ook al stond het de laatste jaren op een lager pitje. Tot het jubileumjaar van Enschede in zicht kwam. 

“2023 was ook het jaar waarin wereldwijd 50 jaar hiphop werd gevierd. Dat triggerde iets. Ik wilde eigenlijk een heel album maken, en één track daaruit zou over Enschede gaan. Maar toen kwam het idee: wat als die ene track het uitgangspunt wordt voor iets veel groters?” 

Het vonkje: een idee en een appje uit Bali 

Robin pitchte zijn idee bij Enschede Promotie, die hem adviseerden om het in te dienen bij Enschede700. Maar de deadline naderde. “Ik kende Tom alleen van naam, via muziekdocent Vincent Leatemia. Maar ik had zijn project ‘Het Geluid van Enschede’ gezien – met opnames van wind op de Alphatoren, gras van FC Twente, een weefgetouw. Toen wist ik: deze gast hoort de stad. Dus ik stuurde hem een appje. Vanuit Bali – waar hij op vakantie was – reageerde hij meteen enthousiast.” 

Tom: “Ik kende Robin nog niet, maar zijn idee greep me. Hij wist precies wat hij wilde: een nummer dat niet over hemzelf gaat, maar over de stad. Geen standaard boom-bap, maar een nummer met lagen. Toen wist ik: hier moet ik aan meedoen.” 

Samenwerken zonder elkaar te kennen
Toen Tom terug was in Nederland, haakte hij Wouter. Hoewel ze elkaar nauwelijks kenden, was er direct een klik. “Robin wist precies wat hij wilde horen en voelen,” zegt Tom. “Wij hebben daar onze magie overheen gegoten.” De combinatie van drie generaties werkt verrassend goed: Robin brengt de inhoud en het vuur, Tom zijn ervaring en muzikale breedte, en Wouter de frisse blik en technische finesse. “En ik denk dat het juist die combinatie is – scherpe teksten én zorgvuldig gelaagde productie – die de track laat landen.” 

Van beats tot betekenis 

De track is geen branie-rap of gladde popproductie. Het is ook geen spoken word. “Ik heb vier coupletten geschreven,” vertelt Robin. “Vier hoofdstukken over de stad. Over textiel, over de oorlog, over de vuurwerkramp, over studenten en ondernemers. Het zijn geen losse flarden, maar een bloemlezing. In rijm, ritme en inhoud – zonder ego.” 

De productie sluit daar naadloos op aan: rauwe boombap, gelaagd met stadsgeluiden. Tom: “Je hoort de wind bovenop de Alphatoren, het knisperende gras van FC Twente, het luchtalarm. En ook subtiel het iconische fragment van Frits Pril: ‘Alles plat!’”. Voor het gebruik van dat fragment vroeg het team toestemming aan de dochter van Frits én RTV Oost. Ook de VPRO gaf akkoord voor het citeren van de eerste regels uit het gedicht Textielstad. Het versterkt de authenticiteit – en het verbindende karakter. 

Een stad ín de track 

Wat begon als een liedje, werd al snel een complete stadsproductie. Kinderen van groep 4 van de Bonifatiusschool zingen mee in het refrein – of zoals Wouter het noemt: “De chant die het collectieve gevoel versterkt.”  Grafisch vormgever Sjors Trimbach maakte voor de track een Lego-rapper met gouden ketting, boombox en een cassettebandje van DJ Kwakman. Zijn naam: Enske D – een knipoog naar legendarische rappers als Chuck D en Schoolly D. Samen met graffiti-artiest Joost Meinders, die de titel ‘Enscheday’ ontwierp in klassieke graffiti-stijl tegen de skyline van Enschede, vormt hij het hart van de visuele identiteit van de track. 

De posters, ontworpen in verschillende stijlen die aansluiten bij de inhoud van de songteksten – van textielvibe tot studentenstad – worden vanaf juni door heel Enschede verspreid. Trimm, een van de ‘Vrienden van Enschede700’, sponsorde het ontwerp, terwijl Drukkerij Veltmann en bierbrouwer Stanislaus Brewskovitch de drukkosten voor hun rekening namen.  Videograaf Max van der Pijl (Studio Fletch) maakt de videoclip, die vanaf juni te zien is. En via Studio15 worden jongeren uitgedaagd om hun eigen remix te maken. Robin: “Wat begon als iets kleins, is nu een creatief platform geworden. En dat is prachtig.” 

Een rap voor iedereen – niet alleen voor hiphopheads 

Hoewel het nummer geworteld is in de hiphopcultuur, mikken de makers op een breed publiek. “We wilden iets maken dat raakt – ook als je geen rapfan bent,” zegt Tom. “Het moet voelen als iets van de stad. Dus geen Twentse vlaggen en bierpulromantiek, maar herkenning. Subtiel. Echt.” 

Robin vult aan: “Veel rap is van: kijk mij eens goed zijn. Maar dat wilde ik niet. Het gaat niet om mij. Het gaat om de stad. Over wat we delen. En dat je, als je hier woont – geboren of niet – denkt: dit is míjn stad ook.” 

Geen opdracht, maar liefde 

Voor alle drie voelt het project als meer dan een klus. “Het begon voor mij als stage,” zegt Wouter. “Maar het werd veel groter. En het geeft zoveel voldoening.” Tom: “Ik heb eerder producties gedaan voor de gemeente of festivals, maar dit voelt persoonlijker. Je maakt iets wat misschien nog jaren meegaat.” Robin: “Voor mij is dit geen werk. Het is liefde. Voor de stad waar ik woon, de mensen die er zijn, de geschiedenis die ons heeft gevormd. Als mensen het horen en denken: dit gaat over mij – dan is het gelukt.” 

Een lied met lange adem 

Vanaf juni is de track Enscheday beschikbaar via Spotify, robinkwakman.com en via QR-codes op posters in de stad. De videoclip volgt kort daarna. En op 6 september, tijdens Het Grote Stadsfeest, wordt het nummer live uitgevoerd. Maar dat is niet het einde. Er komen remixes, challenges voor jongeren en nieuwe samenwerkingen. “Dit project is niet af op 6 september,” zegt Robin. “We gaan dóór tot de echte verjaardag van de stad, in december. En hopelijk blijft het daarna nog jaren resoneren.” 

Tot slot: wat hopen jullie dat het nummer doet? 

Robin: “Dat mensen het horen en denken: ja, dit voel ik ook. Dat je je herkent. Of je hier nu bent geboren of net komt kijken.” Tom: “Dat het over tien jaar nog steeds klopt. Als een muzikaal tijdsdocument.” Wouter: “En dat het gewoon vet klinkt. Want ook dat is belangrijk.” 

Enscheday – een track over, voor en van Enschede. Te beluisteren vanaf juni 2025. 

Dit is een interview uit de Huis aan Huis Enschede700 special van 14 mei 2025.