Enschede in 100 voorwerpen

In zijn 700-jarig bestaan als stad heeft Enschede veel meegemaakt én nagelaten. In het boek ‘Enschede in 100 voorwerpen’ leer je Enschede op een andere manier kennen. Schrijver/journalist en publiekshistoricus Marco Krijnsen en Edwin Plokker, hoofd collecties van De Museumfabriek en Rijksmuseum Twenthe, selecteerden 100 voorwerpen die samen het verhaal vertellen van de 700-jarige stad en de dorpen Glanerbrug, Lonneker en Boekelo. Een verhaal over tegenslag, veerkracht, succes en vindingrijkheid.

Van de stadsbrand tot de eerste condoomautomaat: de 100 voorwerpen en de bijbehorende verhalen onthullen een verrassend beeld van Enschede. Ontdek wat studentenhuis Cook te maken heeft met Booking.com, hoe het eraan toeging in een drinkkeet in de negentiende eeuw, de schaakrevolutie in Enschede en wat een zaaiviool te maken heeft met de ontsmettingsdienst. Waarom werd de geldkar van Van Heek elke week weer door de textielarbeiders zo gevreesd?

Het boek, uitgegeven door WBooks, verschijnt op 11 juni. Burgemeester Roelof Bleker neemt dan het eerste exemplaar in ontvangst. In deze special alvast twee verhalen uit het boek: over Teach-In en textielfabrikant en trendsetter Bernard van Heek. Marco Krijnsen schreef 100 verhalen voor het boek. Hij vertelt hoe de selectie tot stand kwam en welke ontdekkingen hij deed.

Hoe is het idee voor het boek ontstaan?

“Edwin Plokker en ik hebben al verschillende keren samengewerkt. Eind 2023 vroeg hij of ik 700 verhalen wilde verzamelen over Enschede (inclusief Boekelo, Glanerbrug en Lonneker). Dit verzoek kwam bij De Museumfabriek via Stichting Het Verhaal van Enschede, onder leiding van oud[1]burgemeester Onno van Veldhuizen. Bij het maken van dit project dachten we: waarom koppelen we niet 100 verhalen aan een voorwerp en maken we daar een mooi boek van?”

Hoe verzamel je 100 voorwerpen?

“Voor elk object gold: het moest een interessant verhaal vertellen over een gebeurtenis of ontwikkeling, een belangrijke of vergeten inwoner. We wilden voorwerpen uit zoveel mogelijk tijdvakken, dus niet alleen uit de afgelopen 150 jaar. Gelukkig beschikken de Oudheidkamer Twente en De Museumfabriek al over een geweldige collectie; een depot met de meest uiteenlopende voorwerpen die veel mensen niet kennen. Het archief Twentse Textielfamilies in Huize Zonnebeek heeft ook mooie spullen. Ik heb een oproep in de krant gedaan aan particulieren om bijzondere voorwerpen te melden.’’

“Dat leverde meer op dan verwacht. Zo meldde zich een Enschedeër met een routebeschrijving uit de oorlog naar het huis in Driene, waar KLM-directeur Albert Plesman 2,5 jaar in ballingschap zat. Iemand meldde ook een verhaal over een kostbaar kunstwerk, dat jarenlang als deksel op het vat met krenten van een Enschedese kruidenier diende. Het schilderij hangt nu in het Rijksmuseum in Amsterdam, vlak bij de Nachtwacht.”

Wat vind je zelf het meest bijzondere voorwerp?

“Oei, moeilijk kiezen, maar ik ga voor de bierpul van Geert-Jan Bruinsma in het Enschedese studentenhuis Cook. Bruinsma, oprichter van Booking.com, haalde zijn startkapitaal op bij medebewoners. De bierpul hangt er nog steeds en mag alleen worden gebruikt door Bruinsma zelf. Hij komt bijna elk jaar even langs om een biertje te drinken in zijn oude huis aan de Oliemolensingel.”